Otizm Tedavisinde Ketojenik Diyeti Yeni Bir Umut mu?

Bu araştırma, ketojenik diyetin otizm spektrum bozukluğu (OSB) üzerindeki tedavi edici potansiyelini ele alıyor. Otizm, sosyal iletişimde bozulma ve tekrarlayıcı davranışlarla karakterize sinir hücrelerinin gelişimindeki kronik bir bozukluktur.

Ketojenik diyet; yüksek yağ, yeterli protein ve düşük karbonhidrat içeriği ile vücudu açlık durumuna benzer bir metabolik duruma sokar ve özellikle ilaç dirençli epilepside olumlu sonuçlar göstermiştir.

Klinik çalışmalarda, KD uygulanan otizmli çocuklarda ATEC ve CARS skorlarında iyileşme gözlenmiş ve refrakter epilepsili hastalarda nöbet sıklığı %56 oranında azalmıştır. Ayrıca β-hidroksibütrat, HDL, LDL ve kolesterol düzeylerinde yükselme; eozinofil ve beyaz küre sayısında azalma gibi kan parametrelerinde değişiklikler raporlanmıştır. 

Koruyucu etkilerin; enerji metabolizmasının düzeltilmesi, oksidatif stresin azaltılması, nörotransmitter dengesinin kontrolü, mTOR sinyal yolunun inhibisyonu ve bağırsak mikrobiyotasının modülasyonu yoluyla gerçekleştiği öne sürülüyor. Ancak mevcut çalışmalar genellikle küçük örneklemler ve 3–16 aylık kısa takip süreleriyle sınırlı kalmıştır.

Bu nedenle, ketojenik diyetin otizm tedavisindeki etkinliğini netleştirecek daha büyük ölçekli, randomize kontrollü araştırmalara ihtiyaç bulunmaktadır.

Araştırmadaki Başlıca Sonuçlar

• Otizmli çocuklarda uyku bozukluğu %50–80 aralığında ve epilepsi prevalansı %26 olarak raporlanmıştır.
• Refrakter epilepsi hastalarında ketojenik diyet ile 4 ayda nöbet sıklığı %56 oranında azalmıştır.
• 15 çocuk üzerinde yapılan 3 aylık modifiye KD çalışmasında çekirdek ASD belirtilerinde anlamlı iyileşme görülmüştür.
• 45 çocuklu bir kohortta (6 aylık takip) KD ve MAD gruplarının ATEC ve CARS skorlarında düzelme kaydedilmiştir.
• 30 çocukluk kohortta 6 ay sonunda 18/30 (%60) katılımcıda CARS skorlarında iyileşme saptanmıştır.
• KD ile β-hidroksibütrat, HDL, LDL ve toplam kolesterol düzeyleri yükselirken eozinofil yüzdesi ve beyaz küre sayısı azalmıştır.
• Etkinliğin ön görücüsü olarak HDL artışı, eozinofil oranı ve WBC sayısındaki düşüş öne çıkmıştır.
• Araştırmaların süresi 3–16 ay arasında değişmekte olup uzun dönem yan etkilerinin değerlendirilmesi için yetersiz kalmaktadır.

Özetle
Ketojenik diyet, enerji metabolizmasını düzenleyerek ve iltihabi mekanizmaları azaltarak otizm semptomlarında iyileşme sağlayabilecek sinir hücrelerini koruyucu etkilere sahiptir. Erken klinik veriler umut vaat etse de, küçük örneklem büyüklükleri ve kısa izlem süreleri bilimsel kanıtları sınırlamaktadır. Diyetin otizm tedavisindeki gerçek potansiyelini ortaya koymak için uzun süreli ve geniş ölçekli randomize kontrollü çalışmalara gereksinim vardır.

Kaynak: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8146910/ (11/05/2021)

Şekerden kısıtlı diyetlerin, sinir hücrelerini onarıcı etkisine dair pek çok araştırma mevcut. Bu tarz araştırmalar da daha büyük çaplı araştırmalara kapı aralayacaktır ve otizm tedavisi için beslenme önerilerinin oluşmasını sağlayacaktır diye düşünüyorum.