Menopoz Sonrası Kadınlar Sık Ayağa Kalkarak Tansiyonu Dengeleyebilir

Üç ay boyunca sık sık oturma-kalkma hareketleri, aşırı kilolu veya obez postmenopozal kadınlarda diyastolik kan basıncında ölçülebilir bir düşüşe (2,24 mmHg) yol açarken, ne daha az oturmak ne de daha fazla ayakta durmak kan şekerini etkilememiştir. Kısa ve düzenli ayakta durma molaları kardiyovasküler sağlığı destekleyebilir, ancak daha büyük faydalar için daha uzun müdahalelere ihtiyaç duyulabilir.

Ayakta Kalkmak Kalp Sağlığını Destekleyebilir Menopoz Sonrası Kadınlarda Etki

Postmenopozal, fazla kilo veya obeziteye sahip kadınlarda oturmaktan kısa molalarla ayağa kalkmak (sit-to-stand geçişleri), diastolik kan basıncında anlamlı bir düşüş sağladı.

Araştırma, UC San Diego’da yürütülen ve günde en az 7 saat oturan, menopoz sonrası, ortalama 68 yaşındaki, aşırı kilolu veya obez olan yaklaşık 400 kadın üzerinde gerçekleştirildi.

Çalışmada katılımcılar üç gruba ayrıldı: “daha az otur”, “haftada daha sık ayağa kalk (sit‑to‑stand)”, ve kontrol grubu—üç aylık bir müdahale süreciyle değerlendirildi.

• Sit-to-stand grubu, günde ortalama 26 kez daha fazla ayağa kalktı ve bu grup, kontrol grubuna göre diastolik kan basıncında ortalama 2.24 mm Hg düşüş gösterdi.
• Aynı grupta sistolik kan basıncında da düşüş görüldü ancak bu etki önceden belirlenen anlamlılık eşik değerine ulaşmadı.
• “Daha az otur” grubu günde 58 dakika daha az oturdu, ancak kan basıncında istatistiksel olarak anlamlı bir değişim olmadı.
• Şeker regülasyonu üzerinde her iki müdahale de anlamlı bir etki yaratmadı. (taşevvel plazma glikozu, insülin, HbA1c vb.)

Nasıl Uygulanabilir?

Her saat başı yaklaşık 2 kez (günde toplam yaklaşık 25-26 kez) kısa ayağa kalkma molaları eklemek, yoğun egzersize gerek kalmadan düşük yoğunluklu ama etkili bir kalp sağlığı stratejisi oluşturabilir.

Bu Çalışmadan Neler Öğrendik?

• Kısa ama sık sit-to-stand geçişleri, menopoz sonrası bazı kadınlarda kalp damar sağlığına dost bir davranış tercihi olabilir.
• Günde 2 mm Hg civarında diastolik kan basıncı düşüşü, toplum düzeyinde bile anlamlı sağlık etkileri yaratabilir.
• Salt “oturmamaya çalışmaktan” ziyade, devamlı olarak ayağa kalkmayı alışkanlık haline getirmenin fizyolojik etkileri daha güçlü görünüyor.

Kaynak: Circulation (25 Temmuz 2025)